BABALIK DAVASI

Evlilik dışında doğan bir çocuğun babasının kim olduğuna mahkeme karar verir. Evlilik veya tanıma, babalığın kurulmasının bir yoludur. Babalık davaları babalığın tespitini amaçlar.

Babalık davasını nasıl açabilirim?

İlk adım, babalık davasına konu olan çocuğun annesinin tespit edilmesidir. Yargıtay’a göre babalık davasına konu olan çocuğun annesinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bir çocuğun soybağı başka bir erkek tarafından kurulamaz. Türk Medeni Kanunu’na göre, evli bir kadın eşinden başka birinden hamile kaldığında, çocuk kocasından olmuş sayılır.

Son olarak, bildirim yükümlülüğünü yerine getirmelisiniz. Babalık davası açan taraf hem Hazine’ye hem de Savcılığa bilgi vermek zorundadır.

Kimler babalık davası açabilir?

Yaygın kanının aksine baba olduğunu iddia eden kişi babalık davası açamaz. Belirli şartları taşıması halinde çocuğun babası olduğunu iddia eden kişi tanıma yöntemini kullanabilir. Bu kişinin hukuki yararı bulunmadığından kanun koyucu babalık davası açmasına izin verilmesinin uygun olmadığına karar vermiştir. Bu dava hem anne hem de çocuk tarafından açılabilir. Anne ve çocuk birlikte ya da ayrı ayrı babalık davası açabilirler. Bir davada verilen karar diğeri için kesin hüküm teşkil etmez. Annenin veya çocuğun dava açma hakkı, uzlaşmaları veya feragat etmelerinden etkilenmez. Feragat, dava açılmadan önce yapılamaz. Kayyım, dava boyunca çocuğu temsil etme sorumluluğuna sahiptir.

Anne, anne ile baba olduğu iddia edilen kişi arasında soybağının kurulması için babalık davası da açabilir. Annenin doğumdan kaynaklanan her türlü maddi zarar için dava açma hakkı vardır. Bu zararlar anne tarafından babalık davasının bir parçası olarak veya ayrı olarak talep edilebilir. TMK’nın 304. maddesinde talep edilebilecek tazminat türleri sıralanmıştır. Doğum masrafları, doğumdan önceki ve sonraki altı hafta boyunca geçim masrafları ve durumdan kaynaklanan diğer masraflar için talepte bulunabilirsiniz. Çocuk ölü doğmuş olsa bile bu tazminattan yararlanılabilir. Bir anne çocuğu için nafaka talep edebilir.

Çocuklar babalık davası açabilir. Çocuk, baba ile babalık ilişkisi kurmaya çalışacaktır. Eğer çocuğun baba tarafından başka bir kişiyle ilişkisi varsa, o zaman çocuğun bu babalığın reddedilmesini istemesi gerekir. Bu olmadan babalık davası açmak mümkün değildir. Nafaka elde etmek için çocuk tarafından babalık davası açılabilir. Çocuk reşit olana kadar nafaka alacaktır. Nafaka ile ilgili yazımızda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Dava, baba olduğunu iddia eden kişiye ya da vefat etmişse mirasçılarına karşı açılabilir. Vefat eden kişinin mirasçılarının kalmaması durumunda, miras devlete kalacaktır. Bu durumda devlete karşı babalık davası açılabilir.

Babalık Davası DNA Testi

DNA testi birçok durumda babalığı kanıtlamak için kullanılmıştır. Bu test ile bir çocuğun babalığını yüksek doğrulukla belirlemek mümkündür. Hem hakim hem de taraflar DNA testi isteyebilir. DNA testleri uzmanların hakim için hazırladığı raporlardır. Hâkim bu rapora uymak zorunda değildir. Hâkim raporu takip etmek zorunda değildir. Testlerin sonuçları hakim tarafından karar vermek için kullanılamaz. Bilirkişi raporları hakimler için bağlayıcı değildir, ancak objektif, bilimsel temelli ve son derece doğru olan bir yöntemi reddetmek mantıksız olacaktır.

Bir Davada Babalık Nasıl Kanıtlanır?

Babalık davası, baba olduğunu iddia eden tarafça açılmalıdır. Babalık davası, baba olduğunu iddia eden tarafça açılmalıdır. Babalık davası açılabilmesi için anne veya çocuğun babalığı kanıtlaması gerekir. Yasa koyucu bu zor duruma yardımcı olmak için bir karine oluşturmuştur.

Karineye göre, davalının çocuğun doğumundan önceki 300 gün içinde anneyle cinsel ilişkiye girmiş olması babalığın kanıtlanması için yeterlidir. Davacılar ilişkiyi kanıtlamak için istedikleri kanıtı kullanabilirler. Davacının sadece cinsel ilişki olduğunu göstermesi yeterlidir. Başka koşullar varsa karineyi kanıtlamak gerekli değildir. Bu karine her zaman çürütülebilir.

Davalının karineye itiraz etme hakkı vardır. Bu durumda iki seçenek vardır. Ya annenin çocukla cinsel ilişkiye girmediğini ya da böyle bir ilişkinin olmadığını kanıtlamak mümkündür. İkinci bir yöntem ise farklı bir erkeğin baba olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu kanıtlamaktır.

Her iki taraf da iddialarını desteklemek için bilimsel kanıt yöntemlerini kullanabilir. Resen araştırma babalık davaları için de geçerlidir. Taraflardan hiçbiri doku veya kan örneği alınmasını talep etmemiş olsa bile, hakim bunu emredebilir. Taraflar ve üçüncü kişiler, tehlikeli olmadığı sürece karara itiraz edemezler. Davalı rıza göstermezse ve anlaşmazlığı çözmek için örneğe ihtiyaç duyulursa, hakim zorla alabilir.

Babalık Davası için Zamanaşımı Süreleri

Babalık davaları doğumdan önce ya da sonra açılabilir. Anne, çocuğunun doğumundan sonraki bir yıl içinde babalık davası açmalıdır. Daha önce evlenmiş olan bir kadının çocuğu otomatik olarak bu evlilikten doğmuş sayılır. Bu durumda çocuk o erkekle ilişkilendirilir. Babalık davası açmak için erkekle aranızdaki soybağını ortadan kaldırmanız gerekir. Babalık söz konusu olduğunda bir yıllık süre başlar. Gecikmede geçerli sebepler varsa bu sebeplerin ortadan kalktığı tarihten itibaren bir ay içerisinde davanın açılması gerektiğini kanun koyucu belirtmiş. Bu süreler Türk Medeni Kanunu’nda hak düşürücü süreler olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bu sürelerden sonra babalık davası açılması mümkün değildir.

Yargıtay, çocuğun dava açması için herhangi bir süre sınırı olmadığını kabul etmektedir.

Babalık davasında görev ve yetkili mahkeme

Babalık davası aile mahkemesinde görülür. Davanın açılacağı yere yakın bir aile mahkemesi yoksa, ilk derece hukuk mahkemesinde açılabilir.

Babalık davalarına bakan mahkeme, yargılama sırasında ülke içinde ikamet eden taraf veya doğum yapan ebeveyn ile ilgili olarak yargı yetkisine sahip olan mahkemedir.

Taraflardan birinin Türkiye’de ikametgahı yoksa, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu yetkili mahkemeyi belirler. Türk hukukuna göre, babalık davasının yurt dışında açılmaması veya açılamaması durumunda, Türkiye’de yetkili mahkeme kişinin ikamet ettiği yer, yoksa son yerleşim yeri mahkemesi olacaktır.

İlgili Yargıtay Kararları

Karar 1

Türk Medeni Kanunu’nun 284. maddesine göre, kamu güvenliğini doğrudan ilgilendiren babalığın reddi davalarında Hukuk Muhakemeleri Kanunu uygulanır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 292/1 maddesi uyarınca, babalığın tespiti için kan veya doku alınmasına herkesin rıza göstermesi gerektiği belirtilmektedir. Bu durum, uyuşmazlığın çözümü için zorunlu olması ve bilimsel bir temele dayanması koşuluyla geçerlidir.

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi (2017/16239 E.), 2019/5995K

Karar 2

Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda dava değerlendirildiğinde çocuk tarafından açılan babalık davası için zamanaşımı süresi dolmuştur. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin 301/4. maddeye ilişkin iptal kararı halen yürürlükte olduğundan
Mahkeme, davayı Hazine’ye ihbar ettikten sonra işin esasını incelemiş ve tarafların delillerini toplamıştır. 301/3 maddesi, Hazine’ye, Cumhuriyet Savcılığı’na ve Mahkeme’ye bildirimin ardından mahkemenin davanın esasını incelemesini, tarafların delillerini toplamasını, DNA testi yapmasını ve ardından karar vermesini öngörmektedir. Bu husus dikkate alınmadan “zamanaşımı süresi doldu” gerekçesiyle davanın reddedilmesi hatalı olmuştur.

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2019,/5721 K.