HİZMET TESPİT DAVASI

Bu makale hizmet tespiti davası ile ilgili sorularınızın çoğuna cevap verecektir.

Sigortasız işçi

Genel kanının aksine, hukukumuz sigortasız işçi kavramını tanımamaktadır. Hukukumuzda sigortalılığın işçinin çalışmaya başlamasıyla başladığı genel kabul görmektedir. Kanunlarımızda sigortalılığın başlangıcının işçinin çalışmaya başlamasıyla gerçekleştiği kabul edilmektedir. Üstelik işverenin ya da işçinin SGK’ya bildirimde bulunmamış olması ya da tescil edilmemiş olması da önemli değildir. Kullandığımız sigortasız çalışan kavramı yanlıştır. Gerçekte kanunumuzda böyle bir kavram yoktur. Bunun yerine, sigortanın zorunlu niteliğini benimsiyor. Yasal olarak sigortasız çalışmak mümkün değildir. Anayasa’ya göre her insanın sosyal korunma hakkı vardır. Bu haktan feragat edilemez, azaltılamaz veya devredilemez. Bu hükmü içeren iş sözleşmelerinin veya sözlü anlaşmaların geçerliliği yoktur. Bu anlaşmalar yasal olarak bağlayıcı değildir. Hizmet tespiti davasından feragat etmenin bir yolu yoktur. Aslında bu konu Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun“Sigortalılık (…)” başlıklı maddesinde ele alınmıştır. Dava, bireylerin kaybettikleri sosyal güvenlik yardımlarını geri almalarına olanak tanır.

Sosyal güvenlik yardımlarınızı kaybettiğiniz için tedavi sorunları yaşıyorsanız iş kazaları ile ilgili yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. Bu, haklarınızı kaybetmenizi önleyecektir.

Sigortasız işçi çalıştırma

İşverenler, çalışanlarının sigortalılık durumlarını Kuruma bildirmek zorundadır. Sigortalı da Kuruma bildirimde bulunabilir. Bu durumda, sigorta kapsamınızın Kuruma bildirilmemesinin aleyhinize delil teşkil etmeyeceğini bilmeniz önemlidir. Kanun bu durumu açıkça tanımlamaktadır. Bu durum kanun tarafından açıkça düzenlenmiştir.

İşverenler, çalışanları tarafından bildirilen yanlış veya eksik bilgilerden ya da hatalı veya yetersiz sigorta kapsamından sorumludur. Madde 102 (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu) 5.000 Euro’ya kadar para cezası öngörmektedir.

Hizmet Tespit Davası Eksik Prim

Çalışana uygun şekilde veya tam olarak bildirimde bulunmayan işverenler hizmet tespiti davası açabilir. Bu ihlal işvereni sorumlu kılacaktır. Yaptırımlar en basit ihlaller için bile uygulanabilir. Sosyal güvenlik yardımları iade edilemez ya da azaltılamaz. Kurumun bir bireyin kazandığından daha düşük bir ücret alması en yaygın durumdur. Çoğu çalışan ücretlerinin bir kısmını bir bankaya yatırır ve geri kalanını kendilerine öder. İşveren tüm sigortalıların primlerini ödemek zorundadır.

Her işverenin her çalışana eşit davranma yükümlülüğü vardır. İşyerinizde haksızlığa uğradığınızı düşünüyorsanız ayrımcılık tazminatı ile ilgili makaleyi okumayı unutmayın.

Eksik Sigorta Günleri

Bu durumda çalışanın hizmet tespit davası açma ve sigortalı olarak bildirilmeyen günlerin sayılmasını isteme hakkı vardır. Bu durumda çalışan hizmet tespit davası açarak sigortalı olarak bildirilmeyen günlerin sayılmasını talep edebilir.

Hizmet tespiti davası nedir?

Çalışanın sigortalı olduğu Kuruma bildirilmediği için çalışanın hakları ihlal edildiğinde hizmet tespit davası açılacaktır. Kurum bilgilendirilmemiş, sigorta ödenmemiş ya da bildirilen ücretler çok düşük olabilir. Mahkeme bir işçinin sigorta primlerinin ödenmediğini tespit ederse, (örneğin mahkeme günlük sigortasız çalıştırma olduğunu ve primlerin eksik ödendiğini veya yanlış yatırıldığını tespit edebilir. Sosyal güvenlik haklarının belirlenmesinde mahkeme ödenen primlerin gün sayısını ve miktarını dikkate alacaktır. Bu durumda kişi geriye dönük olarak bildirmediği tüm günler için sigortalı olmuş sayılacaktır. Kişi daha sonra sosyal güvenlik yardımlarından yararlanabilecektir.

Hizmet tespiti davasını kazandığınızda ne olur?

Çalışanın hizmet tespiti davasını kazanması halinde işveren prim öder. Çalışan sadece yasal faiz değil, aynı zamanda bu süre için sigorta primi de alacaktır. Vergi dairelerine ödenmeyen gelir vergilerinden de işverenler sorumludur. Hem SGK hem de Vergi Dairesi işverene ceza kesebilir. Ceza işveren tarafından ödenir.

Hizmet Tespiti Davalarında Zamanaşımı

Bu tür davalarda zamanaşımı süresinin geçerli olduğunu unutmamak önemlidir. Dolayısıyla yasada belirtilen süreden sonra bu davayı açmak mümkün değildir. Bu zamanaşımı süresi aslında hakkın ortadan kalkmasına neden olmaktadır.

Hizmet Tespiti Davasında Zamanaşımı Süresi

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SSGSS) Madde 86 uyarınca, haklarını kaybeden bir sigortalı, hizmet yıllarının bitiminden itibaren beş yıl içinde mahkemeye tazminat davası açabilir. Kanunda bir zamanaşımı süresi belirtilmemiştir, ancak hakların kaybedildiği süre belirtilmiştir. Bu süre, beş yıllık zaman dilimi içinde dava açmak için çok önemlidir.

İşçilik Alacakları, Hizmet Tespit Davaları ve İşçilik Alacakları

Aynı dava tebligat veya tahsilat olarak karara bağlanamaz. Yargıtay’ın örnek kararları bu tartışmayı sona erdirmiştir. Hem yetki ilkeleri hem de talep sebepleri temelde birbirinden farklıdır. Hâkim, her ikisi de bir dilekçede yer alıyorsa, bu taleplerin ayrılmasına karar verebilir. Bu davadaki talepler ayrı ayrı ele alınacaktır.

Sigorta Primlerinin Yetersizliği ve Haklı Nedenle Fesih

Hukuk, mahkeme içtihatları ve Yargıtay görüşleri ile belirlenmektedir. Çalışanın sigortalı olduğunun Kuruma bildirilmemesi veya primlerin eksik yatırılması halinde dava açılabilir.

Hizmet Tespiti Davalarında Yargıtay Kararları

Bu konudaki örnek bir Yargıtay kararında şu ifadeler yer almaktadır:“Bu davada davacı, iş sözleşmesini işçinin sigorta primlerini ödememesi nedeniyle feshettiğini iddia etmiştir. “Davalı, davacının görevinden istifa ettiğini iddia etmiştir. Mahkeme, davanın tamamına dayanarak, davacının istifası ve önceki sigorta primlerini ödememesi nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanmadığına karar vermiştir. Mahkemenin kıdem tazminatı talebini yazılı gerekçelerle reddetmesi hatalı olmuştur (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 2017, 45702E. ; 2018/1877K. ; ve 06.02.2018 tarihli karar).

İşçilerin sosyal güvenlik hakları en önemlilerinden bazılarıdır. En iyi şekilde yararlanmak için istifa ettiyseniz, işçi hakları ve istifa eden çalışan hakları hakkında bilgi edinmelisiniz.

Hizmet Tespiti Davası Arabuluculuğu

İş Kanunu tarafından öngörülen zorunlu Arabuluculuk, hizmet tespiti davaları için geçerli değildir. Dava açmadan önce arabulucudan yardım almak zorunlu değildir. Dava açmadan önce iş davalarında arabuluculuk ile ilgili yazımızı okumanızda fayda var.