KEFALET SÖZLEŞMESİ NEDİR

Kefalet sözleşmesi, alacaklıya kefilin malvarlığı üzerinde kişisel teminat hakkı talep etme hakkı verir. Kefalet sözleşmelerinde imzası bulunan kefil, bir borcun ifa edilmemesinden kaynaklanan tüm risklerden sorumludur. Alacaklı, borçlu ve kendileri arasındaki hukuki ilişki buna yol açmaktadır. Kefilin borçlunun ifasını garanti edemeyeceğini, bunun yerine temerrüdün sonuçlarından sorumlu tutulacağını unutmayın. Kefalet sözleşmeleri, geçmişte meydana gelmiş veya gelecekte meydana gelebilecek borçları üstlenmenin bir yolu olarak kullanılabilir. Asıl borç ilişkisinden doğan borçlar için sözleşmenin tarafları Alacaklı’nın yanı sıra Kefil’dir. Asıl borçlu bu sözleşme kapsamında değildir.

Kefalet sözleşmesinin faydaları ve özellikleri nelerdir?

Bu borç sözleşmesi türü, tek bir tarafa (kefil) borç yükler. Kefalet sözleşmesinde borç her zaman kefilin sorumluluğundadır. Bu durumda taraflar kefil karşılığında borcun hızlandırılması konusunda anlaşabilirler.

Kefalet Borcunun Özellikleri

İkincillik: Kefalet sözleşmesi ikincil niteliğin kaynağıdır. Asıl borçtan söz edilmeden kefalet sözleşmesinden söz edilemez. Kefilin borcu asıl borçlunun borcuna bağlıdır. Sözleşme devam ederken asıl borçlu sona ererse kefilin borcu da sona erecektir. Halefiyeti ortadan kaldıran taraflar arasındaki bir sözleşme hükümsüzdür. Halefiyet aynı zamanda sözleşme kapsamındaki alacakların devredilmesi halinde hakların otomatik olarak yeni bir alacaklıya geçmesidir. Kefalet sözleşmesinde kefilin sorumluluğunun asıl borçlunun sorumluluğunu geçemeyeceği de belirtilir.

Bağlılık: Kefalet sözleşmesi ikincil niteliktedir. Alacaklının kararlaştırılan edimi elde etmedeki asıl kaygısı asıl borçludur. Kefilin ifası sadece borçlunun yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde kaybedeceği ifa menfaati açısından önemlidir. Adi kefalet sözleşmelerinde de sözleşmenin ikincil niteliği sorgulanmaktadır. Normal bir kefalet sözleşmesinde alacaklı ancak daha önce alacağını tahsil etmeye çalışmış ve başarısız olmuşsa kefilden yardım talep edebilir.

Farklılıklar Kefalet sözleşmesi kapsamında kefilin üstlendiği borç, asıl borçlunun sahip olduğu borçtan farklıdır. Kefil, borcun ifa edilmemesi halinde alacaklının uğrayacağı zararın karşılığı olan nakdi ödemek zorundadır. Kefaletin geçerliliği, asıl borç ile kefalet arasındaki ilişkinin değerlendirilmesinden ayrı olarak belirlenmelidir. Kefil, asıl alacaklıdan daha uzun bir vadeyi kabul edebilir ve borç asıl alacaklıdan farklı yasalara tabi olabilir.

Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları Nelerdir?

Bir kefalet sözleşmesinin var olabilmesi için kanun bazı şartlar aramaktadır. (1) Öncelikle asıl borç geçerli olmalı ve parasal bir değere sahip olmalıdır. Sadece belirli bir borç, gelecekteki borçların ödenmesini garanti etmek için kullanılabilir. (2) Kefilin reşit ve ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Sınırlı ehliyete sahip kişiler, belirli bir mesleği veya beceriyi icra etme hakkına sahip olmaları ve bunun gerekli olması halinde kefalet sözleşmesi yapabilirler. Hukuk müşavirleri, bu şekilde atanmış kişiler için kefalet sözleşmesi yapılmasına rıza gösterebilirler. Kayyum, kayyum olarak atanan kişilerin kefaletlerini de sağlayabilir. Yasa belirli koşulların yerine getirilmesini gerektirmektedir. Buna onaylı bir yazılı formun gerekliliği de dahildir. Eşlerin yasal bir evliliği varsa ve evlilik birliği içinde birlikte yaşıyorlarsa diğer eşin rızası gerekir.

Kefalet sözleşmeleri için resmi gereklilikler nelerdir?

Bir kefalet sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yazılı olması gerekir. Yazılı olmayan kefaletler geçersizdir. Bu başlangıçta geçerli değildi, ancak herhangi bir noktada tartışılabilir. Bu durumda hakim de taraftır. Sözleşmede azami sorumluluk miktarı, tarih ve varsa müteselsil kefalet belirtilmelidir. El yaz ısıyla Kefaletin tarihi ve miktarı yazılmamışsa sözleşme geçersizdir. Ancak ne tür bir kefalet olduğunu el yazısıyla yazmazsanız, sözleşme yine de geçerli olacaktır. Diğer hususlar için el yazısı gerekmez. Kefilin azami sorumluluğu sözleşmede belirtilir. Kefalet ile güvence altına alınan asıl da kolayca tanımlanabilir olmalıdır. Kefalet sözleşmesi değiştirilirse ve değişiklik sorumluluğu artırırsa, değişiklik şekil şartlarına uygun olmalıdır. Değişiklik kefalet sorumluluğunu azaltıyorsa şekil şartı uygulanmayacaktır.

Kefalet için eşin rızası gerekli midir?

Kefalet Sözleşmesinin geçerliliği eşin rızasına bağlıdır. Rızanın açık metin olarak yazılması gerekir. Mahkemece ayrılık kararı verilmişse veya eşler ayrı yaşama hakkına sahipse diğer eşin rızasına gerek yoktur. Sözleşme yapılmadan önce veya en azından sözleşme yapıldıktan sonra diğer eşin rızası gereklidir. Daha sonraki değişiklikler için de eşin rızası alınmalıdır. Kefil lehine yapılan değişikliklerde eşin rızası aranmaz.

Kefalet Sözleşmeleri: Örnekler

KEFALET SÖZLEŞMESI

Sözleşme Tarihi

/ /

(El Yazısı)

…./…./20…. ile ……………….. ve ………………… arasındaki borç ilişkisinden kaynaklanan ………………… tarihli ……………… (el yazısı) azami miktarla sınırlı olmak kaydıyla yukarıda belirtilen borcu mahkeme kararına gerek kalmaksızın kefil sıfatıyla ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt ederim.

Adı Soyadı/İmza

……………..

Kefalet Sözleşmesinin Feshi

Kefaleti tetikleyen sözleşmede belirtilen asli yükümlülükler yerine getirildiğinde kefalet sona erer.

Kefalet Sözleşmesi, başlangıcından on (10) yıl sonra sona erecektir. Sözleşmede daha uzun bir süre öngörülmüş olması bu kararı geçersiz kılmaz. Sözleşme de on yıl sonra sona erecektir. İlk sözleşme başlangıçta on yıl için akdedilmişse, on yıllık bir süre daha uzatılabilir.

Borçlunun mali durumu kötüleşirse veya kefil, sözleşmenin imzalanması sırasında beklenenden daha zor bir mali durumda olduğunu öğrenirse, kefil sözleşmeyi iptal etme hakkına sahiptir. Alacaklının yazılı olarak bilgilendirilmesi gerekir.

Kefil, kefalet sözleşmesinin sonunda belirli bir süre için yükümlülüklerinden kurtulur.

Kefalet süresi süresiz olarak uzatılmışsa, kefil, alacaklının alacağını mahkeme yoluyla veya varsa rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip etmesini isteme hakkına sahiptir. Bu takip, asıl borç muaccel olduktan sonra da kesintisiz olarak devam etmelidir. Alacaklı kefilin talebini yerine getirmezse kefil ibra edilmiş olur.

İşçiye her yıl veya üç yılın sonunda kefil tarafından süresiz bir garanti verilmişse kefil sözleşmeyi feshedebilir.

Ölümün Kefalet Sözleşmesine Etkileri

Asıl alacaklının veya kefilin ölümü veya ehliyetsizliği kefaleti sona erdirmez.

Kefalet Sözleşmesi ile teminat altına alınan anapara tutarı

Kefil, başkalarının borçlarından sorumlu olur. Kefaletin geçerliliği, sözleşme ile teminat altına alınan borcun belirli olup olmamasına bağlıdır.

Asıl borç belirlenemiyor veya teyit edilemiyorsa kefalet sözleşmesi geçersizdir. Kefalet, aynı borç ilişkisinden doğan birden fazla borç için kullanılabilir.

Farklı kefalet sözleşmesi türleri

Bir kefalet sözleşmesini müzakere etmek, farklı kefalet türlerini anlamak için çok önemlidir. Adi kefalet, tarafların borçlunun ödemeyi reddetmesi veya borcun kefalet sözleşmesi yoluyla tahsil edilmesinin imkansız olması durumunda alacaklının kefile başvurmasına izin vermeyi kabul etmesidir. Müteselsil kefalet, asıl borçlunun borcunu ödememesi halinde alacaklının doğrudan kefile başvurmasıdır. Müteselsil kefalette birden fazla kefil vardır. Kefalet, asıl alacaklıların ödeme yapmaması durumunda kefilin asıl borçtan sorumlu hale gelmesiyle gerçekleşir. Rücu kefaletinde kefil, rücu hakkı varsa borcun yalnızca bir kısmını asıl alacaklılardan geri talep edebilir.