YILLIK İZİN

Bu hak, insan varlığının temelidir ve çalışanların üretken olabilmesi için gereklidir. Bu hak, başta Anayasamız olmak üzere birçok evrensel sözleşme, belge ve kanunla koruma altına alınmıştır. Yıllık izin hesaplamanın püf noktalarını bu yazımızda ele alacağız.

Yıllık izin nedir?

Yıllık izin hakkı, bir işçinin bir yıl boyunca çalıştıktan sonra ruh ve beden sağlığını korumak için kullanabileceği izin süresidir. Dinlenme süresi boyunca ücretlerden herhangi bir kesinti yapılmaz. Hem Anayasa hem de İş Kanunu yıllık izin hakkını güvence altına almaktadır. Bu da iznin değiştirilemeyeceğini veya iptal edilemeyeceğini göstermektedir.

Yıllık izne ne zaman çıkılabilir?

Yıllık izne hak kazanan işçilerin aşağıdaki koşulları sağlaması gerekir:

• İşçinin okuma becerisine sahip olması gerekli değildir. İş Kanunu uygulanabilir olmalıdır. İş Kanunu uygulanabilir olmalıdır. İş Kanunu mevsimlik, kampanya veya süreksiz işleri yıllık izin hükümlerinin dışında tutmuştur.
• En az 12 aylık deneme süresini tamamlayan çalışanlar yıllık izne hak kazanırlar. Deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalıştıktan sonra işçiler yıllık izne hak kazanırlar. Bir yıllık süre işe başlanılan ilk günden itibaren hesaplanır.

Yıllık izin kaç gündür?

Aşağıda 18-50 yaş arası işçilerin hizmet sürelerine göre yıllık izin hakları yer almaktadır.

• Yaşları 1-5 arasında olanlar için en az 14 günlük süre.
• 15 yıldan az veya 5 Yıldan fazla hizmeti olanlar için minimum 20 gün.
• Hizmet süresi 15 yıl (dahil) olanlar için en az 26 gün ücretli izin hakkı vardır.

Yıllık izin nasıl hesaplanır?

Yıllık izinlerini hesaplamak için çalışanın mesleğine, doğum tarihine ve işe giriş tarihine ihtiyacınız olacaktır. Örnek olarak, çalışanımız Ağustos 1980 doğumludur. İşe 1 Aralık 2000 tarihinde başladı. Bu kişi 2020 yılında 20 yaşına girecek. Bu kişinin 1 Aralık 2019 ile 1 Aralık 2020 tarihleri arasında en az 26 gün yıllık izin hakkı vardır.

Başka bir örnek: Çalışan 2 aylık deneme süresi için işyerinde istihdam edildi ve daha sonra 10 ay düzenli çalışan olarak çalıştı. Toplam: 1 yıl. Bu durumda çalışanın en az 14 gün yıllık izin hakkı vardır. Deneme süresi de yıllık izin hesaplamasına dahil edilecektir.

Yargıtay yıllık izinlerin hesaplanmasına ilişkin yüzlerce karar vermiştir. Bir Yargıtay kararına göre, bir işçi kaç yıl çalışmış olursa olsun, her yıl için dava açılıncaya kadar yıllık iznini hesaplayacaktır. 4857 sayılı Kanun’un 53. Maddesine göre “4857 sayılı Kanun’un 53. maddesine göre, hükme esas alınan bilirkişi raporunda da davalı işyerinde tam hizmet süresi olan yedi yıl için yıllık izin hesabının hatalı yapıldığı görülmektedir. Bu da kararın bozulması için bir başka nedendir. (9. Hukuk Dairesi 2016/18888E.2020/797K (ve 21.01.2020 tarihli karar).

50 yaş üstü işçiler kaç gün yıllık izin kullanabilir?

İş Kanunu, yaşı nedeniyle işin temposuna ayak uyduramayacak durumda olan işçilere yıllık izin hakkı tanımaktadır. 50 yaşın üzerindeki işçiler en az 20 gün ücretli yıllık izin hakkına sahiptir. 18 yaş ve altındaki işçiler 20 iş günü ücretli yıllık izin hakkına sahiptir.

Devlet memurları yılda kaç gün izin kullanabilir?

Devlet memurlarının yıllık izinleri biraz daha farklıdır. Hizmet süresi 1 ila 10 yıl arasında olan memurlar 20 gün yıllık izin alırlar.

Yıllık izinlere seyahat süresi dahil midir?

Çalışanın talep etmesi ve bunu kanıtlayabilmesi durumunda işveren ücretsiz seyahat süresi verecektir. Bu izin 4 güne kadar kullanılabilir.

Yıllık izin hesaplamasından hariç tutulan günler

İş Kanunları ve diğer kanunlar, çalışanlar için yıllık iznin özel tatil günleriyle birleştirilemeyeceğini belirtir. Bu özel günler şunları içerir:

• Ulusal bayramlar, hafta sonu tatili ve genel tatiller. Bir çalışanın yıllık izninin ulusal bayram veya genel tatil günlerine denk gelip gelmeyeceğini önceden bir izin planı belirlemeden tahmin etmek mümkün değildir. Yıllık izin ücreti hesaplamasına her 6 güne karşılık gelen hafta tatili sayısı eklenir.
• Yıllık tatil dönemine denk gelen hastalık günleri. Çalışanın sağlık raporu sunarak durumu belgelemesi halinde istirahat günleri düşülür.
• İstifa ve Yeni İş Arama İzni: İhbar Süresi
• Mazeretli devamsızlıklar; İşverenler tarafından yıl içinde verilen ve yıllık izninize dahil edilmeyen izinler.

Yıllık izin ücreti nasıl ödenir?

Yıllık izin hakları, ölüm, emeklilik, işçi veya işveren tarafından işten ayrılma hallerinde ücrete dönüştürülür. Brüt yıllık izin ücreti, çalışanın hak ettiği ancak kullanmadığı gün sayısının brüt günlük ücretle çarpılmasıyla belirlenir. Hesaplanan tutar, çalışanın alacağı tutara ulaşmak için belirli kesintilerle azaltılacaktır.

Yıllık izin formu nasıl doldurulur?

İşveren bir çalışana bir yıl sonra izin verebilir. Çalışan, formu doldurarak yıllık izin talebinde bulunabilir. Çalışan, işveren tarafından saklanan formu doldurur. Formda çalışanın adı ve iletişim bilgileri yer almalıdır. Formda çalışanın imzası, ayrılış ve varış tarihi ve izni onaylamaya yetkili kişinin imzası bulunmalıdır.

Yıllık İzne İlişkin Yargıtay Kararları

Bu metin, yıllık ücretlere ilişkin bir davada ödenmesi gereken alacağa faiz uygulanmasına ilişkin bir Yargıtay kararında yer almıştır. “Davacıya bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanmasına karar verilmiş ise de, gerek Yargıtay içtihatları gerekse davalıların talepleri dikkate alınarak yıllık izin alacağına yasal faiz uygulanıp uygulanamayacağının değerlendirilmemesi bozma nedeni yapılmalıdır.” ( Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 21.10.2020 tarihli kararı (2017/17261 E.)

Bir iş sözleşmesi yeni bir işverene devredildiğinde, bir yıllık izin hakkı kaybolmaz. Yargıtay da yakın zamanda bunu teyit etmiştir. Devreden işveren yıllık ücretli izin alacağı için ödeme yapmak zorunda değildir çünkü hak alacak hakkına dönüşmüştür. “Siz” kelimesinin “siz” anlamına geldiğine dikkat etmek önemlidir. Sözleşmenin devredilmesi halinde kıdem tazminatı alacağından (ki bu alacak fesihten kaynaklanan bir alacak olup) işçinin kıdem tazminatından müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaktır.6111. ” (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 22. Hukuk Dairesi 2017/29399.)

Her çalışan yıllık izin hesaplamasından haberdar olmalıdır. Çalışanların haklarının bilincinde olmaları, hiçbir haklarından ödün vermeden diledikleri yıllık izinleri kullanabilmeleri için elzemdir. Bir çalışanın iş sözleşmesi feshedilse bile yıllık izin hakkı vardır.