Saklı pay sahibi mirasçıların haklarının ihlali nedeniyle tasarruf yetkisinin kanunen aşılması halinde denkleştirme davası açılacaktır. Dava ile mirasçının tasarrufları üzerindeki yasal sınırların eski haline getirilmesi amaçlanır.
Saklı paylı mirasçılar
Medeni Kanunumuzda saklı pay sahibi mirasçıları listeliyoruz. Aşağıdaki liste saklı pay sahibi mirasçıları göstermektedir.
- Bir mirasçının altsoyu; çocukları, torunları, evlatlıkları ve bunların altsoylarını kapsar.
- Mirasçının Anne ve Babası
- Mirasçının eşi.
Saklı paylar için aşağıdaki oranlar geçerlidir:
- Alt soyunuz yasal mirasın yarısını alabilir.
- Ebeveynlerden her biri mirasın dörtte birini alır.
- Sağ kalan eş, altsoy veya ebeveynlerle birlikte mirasçı ise mirasın tamamını alır. Diğer durumlarda yasal miras payının sadece dörtte üçü verilir.
Mirasçılar tarafından yapılan paylaştırmalar saklı pay oranlarına uygun olmalıdır. Paylar ayrılmamışsa, tasarrufların oranlara uymaması halinde işlemin iptali gerekir.
Denkleştirme Davasının Tarafları
Denkleştirme davası ancak ölümden sonra açılabilir. Denkleştirme davaları saklı pay sahibi mirasçılar tarafından açılabilir. Bu payların bulunmaması halinde alacaklılar veya iflas masası denkleştirme davası açabilir.
Denkleştirme davaları mirasçılardan mirası alanlar tarafından açılır. Dava mirasçıların ölümü halinde de açılabilir. Asıl hak sahibi sonuçlarından kaçınmak için muvazaalı işlemlerle kazancı kendisine aktarmışsa dava üçüncü bir kişiye karşı açılabilir.
Dava açmak için en iyi mahkeme hangisidir ve ne kadar bekleyebilirsiniz?
Davadan asliye hukuk mahkemesi sorumludur, yetkili mahkeme ise mirasçının son ikametgahının bulunduğu yer mahkemesidir.
İptale karşı dava açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının ihlal edildiğini öğrenmelerinden bir yıl sonra sona erer. Bu durum vasiyetnamenin açılması halinde de geçerlidir. Diğer tüm hallerde iptal davası açma hakkı, mirasın açıldığı tarihten itibaren on yıl sonra sona erer.
Tarihler iptalin yapıldığı tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. Denkleştirme talebini ileri sürmek için her zaman savunmalar kullanılabilir.
Geri Alınabilir Kazançlar
Tazminat, mirasçının farklı bir niyeti olduğu vasiyetnamede ima edilmedikçe, mirastan ve diğer ölüme bağlı tasarruflardan elde edilen kazançlarla orantılıdır. Ölüme bağlı tasarruftan yararlanan kişi, bazı vasiyetleri yerine getirmek zorunda kalırsa.
Denkleştirme yapılması halinde, tasarıdan açıkça anlaşılmadıkça, kişi ölüme bağlı borçları oranında denkleştirme yapılmasını isteyebilir.
Kararın alındığı gün alacaklıya verilmesi gereken terekenin o kısmının para değerinin ödenmesine karar verilecektir. Değilse, tasarruf oranına göre ödenmesine karar verilecektir. Vasiyetçi mülkü elinde tutabilir. Bu durumda, iptal nedeniyle vasiyetçiye geçmesi gereken mülkün o kısmının para değerine hükmedilecektir.
İnter vivos edinimler
İnter vivos işlemler ölüme bağlı tasarruflarla aynı etkiye sahiptir.
- Sağlararası işlemler, bir mirasçının malvarlığını altsoyuna devrederek veya onları borçtan kurtararak elde ettiği kazancı içermez. Çeyiz ve vakıflar için sermaye de inter vivos işlem olarak kabul edilmez.
- Miras haklarını tasfiye etmek amacıyla ölümden önce yapılan alımlar
- Mirasçı tarafından ölümden önceki yıl içinde yapılan bağışları iptal etme hakkı.
- Saklı payı düzenleyen kuralları etkisiz hale getirmek için mirasçı tarafından açıkça yapılan edinimler.
Tazminata konu olan malı edinen kişi iyi niyetle hareket etmişse, mirasın verildiği tarihte elinde ne varsa iade etmesi gerekir. İyi niyetle hareket etmemesi durumunda, iyi niyetli olmayan bir malikin borçlu olduğu iade yükümlülüklerinden sorumludur. Tazminata tabi bir kazancı olan kişi, gelirlerin mirasçılara tazminat oranında iade edilmesini talep edebilir.
Bir mirasçı üçüncü taraf bir lehtar için hayat sigortası satın almışsa ya da vasiyetname veya inter vivos yoluyla sigortacıdan talepte bulunma hakkı vermişse, mirasçının öldüğü tarihte bu talebin değeri düşülür.
Terekenin tahmini sürekliliğine göre kapitalize edildiğinde harcanabilir kısmı aşan intifa ve rant haklarına sahip bir terekenin mirasçıları, iptal veya fesih talebinde bulunabilirler. Mirasın halefe devri yükümlülüğü ile mirasçının saklı payı zedelenmiş ise fazlalık iptal edilebilir.
Eski Hale Getirmede Sıra
İlk olarak, saklı tutulan menfaat ölüme bağlı tasarruflardan iptal edilir. Saklı tutulan menfaatin iptali ilk olarak ölüme bağlı tasarruflar kullanılarak yapılır.
En son denkleştirilecek olanlar arasında ölüme bağlı tasarruflar (inter vivos dahil) ve kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar da dahil olmak üzere kamu tüzel kişilerine yapılan bağışlar yer almaktadır.
Denkleştirme davaları özellikle saklı pay sahibi mirasçılar için önemlidir. Denkleştirme davaları, saklı pay sahiplerinin miras paylarını yasal oranlara göre almalarını sağlar. Bu davayı yürütecek en iyi kişi uzman bir avukattır.
+ There are no comments
Add yours